Aoo! Kgabo bathong...
Teichler Rankoa | Wednesday January 20, 2016 16:10
Mo bogoging jwa gagwe jwa morafe mo mafatsheng a mabedi a, Linchwe o ne a tlhoma ngwana wa ga rangwanaagwe, Nyalala Pilane, go busa Bakgatla Ba Ga Kgafela kwa Aferika Borwa.
Puso e ya ga Nyalala Pilane kwa Aferika Borwa e ne ya seka ya tshwenya Kgosikgolo Linchwe (II) ka gope, jaaka a ne a itse fa a tlhomile motshwareledi go nna letsogo la gagwe fa ene a eteletse morafe wa gagwe ka sebele mo Botswana. Tirisanyo ya ga Linchwe le Nyalala e ne ya nna e e popota ebile e itumelelwa ke morafe mo Botswana le kwa Aferika Borwa. Se se ne sa thusa morafe wa Bakgatla go bona kgolo le seriti.
Le fa Kgosikgolo Linchwe a ne a busa mono Botswana le kwa Aferika Borwa, go ne go sa itsege sentle gore morafe wa gagwe o ka tswa o humile go le kae, bogolo jang o o mo Botswana le gone gore morafe o dirisanya jang ka o kgaogane ka melelwane ya mafatshe. Ka nako ya bogogi jwa ga Linchwe (II), bontsi jwa morafe wa Bakgatla mo Botswana bo ne bo sa itse Nyalala thata ka a ne a sa tle kwano gantsi.
E rile go tlhokafaleng ga ga Linchwe, setilo sa palangwa ke morwa wa gagwe ebong Kgafela Kgafela (II). Go palameng setilo ga ga Kgafela jaaka kgosikgolo ga bonala fa go tlaa tlela morafe ka dilo di le dintsi bogolo jang ditlhabololo tsa kgaolo le gone kwa motsemogolo Mochudi tota.
Fa Kgafela a rola lenaneo la gagwe la go etelela morafe wa Bakgatla, bogolo jang fa a bua ka ditiro tse di tsileng go tlhokana le madi a mantsi, Bakgatla ba Mochudi ba bo ba na le dipotso di le dintsi thata tsa gore tota madi one a ya go tswa kae. Fela, Kgosikgolo Kgafela ene a bo a tsepame fela a bolela gore Bakgatla e tlaa nna morafe o o ipelegang, a gatelela go tlhalosa ka fa eleng morafe o o humileng ka teng.
O ne a bua dipuo tse fa pele ga rangwaanaagwe Nyalala go tswa kwa Aferika Borwa, yo o neng a simolotse go etela Kgafela kgapetsakgapetsa go gaisa ka dingwaga tsa go busa Linchwe. Se sa thusa thata gore Bakgatla ba Botswana ba itse ka namana Kgosi Nyalala yo ba neng ba ntse ba mo utlwalela ka diyalemowa fela.
E ne e re bontsi jwa sebaka fa Kgafela a bua ka Nyalala, a bolele fa e le rangwanaagwe. Fela jalo Nyalala le ene o ne a bolela fa Kgafela e le rraagwemogolo, mme ebile a bolela ka fa a tsileng go mo ema nokeng ka teng mo go gogeng morafe le go tlisa ditlhabololo mo Kgatleng. O ne a re morafe oo mono Botswana le Aferika Borwa ke morafe o le mongwe fela. Ka jalo go sa siama gore o o kwa Moruleng o bo o humile o tlhabogile, fa wa Botswana o humanegile.
Mafoko a a ga Nyalala, a tlisa boitumelo jo bogolo mo dipelong tsa Bakgatla, ba simolola go itse sentle fa ba na le meepo e e humileng thata. Se gape sa lebega e le boammaaruri ka Kgafela le Nyalala ba ne ba nna ba patagane jaaka menwana.
Mo tshwaraganong ya bobedi jo, ga nna monate thata go bona Kgosikgolo Kgafela a bolotsa banna le basadi go ya go rupa, dingwaga ka go latelana. Bakgatla ba Moruleng le bone batla Botswana go rupa, le gone go supa fa ba na le Nyalala mo tirong ya morafe mo Botswana. Go ne ga bonala sentle fa madi a le teng e le ruri, ka go aloga ga mephato go ne go kgatlha, bobegadikgang e le jo botona go tswa kwa Aferika Borwa.
Go ne ga simolola maeto go tswa Botswana go ya Moruleng, Aferika Borwa kwa Bakgatla ba neng ba ya ka dipalo tse di kwa godimo thata, le gone kwa Moruleng Kgafela le morafe wa gagwe go tswa Botswana o ne o amogelwa ka boitumelo le lorato. Bakgatla ba Mochudi ba tshwaragana le Bakgatla ba Moruleng, Kgafela le Nyalala ba tshwaragane le bone go nna sekao mo morafeng o ba o eteletseng mo mafatsheng ka bobedi.
Tshimololo ya go tlisa ditlhabololo mo Kgatleng ya simolola ka go rutlomololwa le go tlhatlhamololwa ga leobo la kgotlakgolo kwa Mochudi, se e le go supa gore mafoko a ga Kgafela le Nyalala a na le botshephegi le boammaaruri. Go ne dirwa mealo e ya leobo le lesha le go neng gotwe e tla a nna lengwe la maobo a marata go lejwa.
Morago ga nna le ditsheko fa pele ga makgotlatshekelo di ama kgosikgolo le morafe. Kgosi Nyalala a nna a le teng go supa kemonokeng ya gagwe mo go Kgabo, selo se morafe o neng o se itumelela ka o ne o bona botshephegi mo go Nyalala.
Fa rangwane a ganetsa rremogolo – Ditsala di a kgaogana
Kgosikgolo Kgafela o ne a dikologa le kgaolo ya Kgatleng go bolelela morafe fa a tshwanetse go ya kwa Aferika Borwa go baakanya dingwe tsa morafe teng, a tlhalosa fa dithoto tsa morafe di tshwanetse go tlhokomelwa. Ka jalo a tlhalosetsa morafe faa tshwanetse go ya go baakanya dilo dingwe teng. Ka boammaaruri a emelela go ya Moruleng, Aferika Borwa, kwa erileng go goroga teng ga utlwala fa a sa amogelwa sentle jaaka go ne go solofetswe ke rangwanaagwe, Nyalala Pilane.
Nyalala o ne a dira jaana a supa fa ka boammaaruri e seke e latelwa mosimeng. Dintwa tsa bobedi jo tsa tsoga lerole, setsuatsue sa tsone sa feta sa kgwanyape jaaka makgotlatshekelo a ne a fetoga boremelelo jwa bobedi jo. Bakgatla le bone jaaka leboko la bone le bolela ba kgaogana maputlela, kwa Aferika Borwa ba re Kgabo a boele gae Botswana kwa le gone eseng kgosikgolo teng ka a tlhobositswe ke puso ya teng. Ba re o batla go ja madi le dithoto ka a utlwa gotwe gona le meepo mo kgaolong e. Mokgatla a seka a tshosiwa ke dipuo tse ka gope, a tlhamalala fela a bolela fa dilo dingwe di sa diriwe sentle, mme ebile itsholelo le dithoto tsa morafe di gopelwa thata, a re tse ke tse a tla a lwang le tsone go fitlha a di kgona. Kgang ya bogosi le yone ya tsena ka ditsebe tsa Bakgatla, Nyalala a re ene ga a ganele mo setilong, mme fela o gana gore a bo a bidiwa legodu ke Kgosikgolo Kgafela.
Ntwa e ya setilo sa bogosi ya pateletsa gore lekoko la khansele go epa boammaaruri ka bogosi jwa Bakgatla-Ba-Ga- Kgafela, mo erileng ngogola ya phatlalatsa gore mo bobeding jo Kgafela le Nyalala, ga gona kgosi ya Bakgatla mo go bone. Ebile ya laela gore Nyalala a fologe setilo se ka ponyo ya leitlho, fa gape e tlhobosa boAferika Borwa jwa ga Kgafela. Ditsholofelo di fetoga phirimane mo Botswana Ka jaanong pego e dule, e ganetsa bogosi jwa ga Kgafela kwa Aferika Borwa, ebile e bolela fa le bone ba ntlo ya kgosing kwa Moruleng ba sa batle Kgafela, Bakgatla-Ba-Ga-Kgafela kwa Mochudi, Kgatleng ba setse ka ketsaetsego.
Bangwe ba setse ka kutlobotlhoko ka tota letsatsi le ba ntseng ba emetse tlhabo ya lone le phirimile pele ga le ba tlhabela, ba lelela Kgabo selelo sa mahutsana, ba re “tota Kgabo ke wa ga mang fa go nna jaana?”
Bangwe Bakgatla ba re se ke ditlontlokwane tsa maAferika Borwa fela tsa go leka go kgoba Kgabo marapo, ba re go sa kgathelesege gore khansele e ya reng, Kgafela ke kgosikgolo ya morafe wa Bakgatla Ba Ga Kgafela. Ka go sale go ntse jalo ka borraagwemogolo, go le thona gore mongwe a bo a ka re ga se kgosikgolo, kgotsa moAferika Borwa.
Bakgatla ga ba batle go bua ka se
Bakgatla ba Mochudi, Kgatleng, ba santse ba sa tlhaloganye gore tota gatweng. Ba re ba emetse go utlwa fela ka ene Kgosikgolo Kgafela ka e le ene yo ba itseng sentle fa a tla a ba bolelela boammaaruri ka se ba se bonang mo mabegadikgannyeng. Mo tsebeng ya bone ya Facebook , Bakgatla Ba Ga Kgafela, bangwe ba bua fa basa tshosiwe ke mokwalonyana o o sa reng sepe. Ba re le ene Kgosikgolo Linchwe bangwe ba ne ba leka go mo rontsha setilo sa gagwe, mme a se fenya kwa kgotlatshekelo go nna Kgosi mo mafatsheng ka bobedi.